Причините за овие непријатни болки можат да бидат најразлични: од ситни физички повреди, истегнувања, па се до хронични заболувања. Сепак, најчесто е хроничното заболување – артритис.

Што е артритис?

Артритисот генерално означува состојба на воспаление на зглобовите. Но, терминот се употребува за опишување на околу 200 состојби кои предизвикуваат некакви проблеми со зглобовите, ткивата кои ги опкружуваат, како и други сврзни ткива.

Поголемиот дел од овие 200 состојби се ревматоидни, односно хронични. Порано се сметаше дека артритисот е типичен само за постарите лица, но денес знаеме дека може да ги погоди и помладите.

Најчестата форма на артритис е остеоартритисот. Други, исто така чести форми на ова заболување се и ревматоидниот артритис, фибромијалгија и гихт.

Типичните симптоми на хроничните ревматоидни заболувања, освен болки во зглобовите, вклучуваат и отоци, вкочанетост, но и низа на други симптоми, кои се развиваат постепено, но се јават и одеднаш. Одредени ревматоидни состојби можат исто така да бидат поврзани со имуниот систем, но и некои органи.

Колку за илустрација во однос на застапеноста на овие заболувања, според податоците од американскиот CDC или Центарот за контрола и превенција на заболувања, во САД има 54,5 милиони возрасни лица со некаква форма на артритис, што е над 20% од возрасното население!

Оваа состојба значително влијае на она што значи квалитет на живот во целина. Во продолжение ќе видиме дали ја има и каква е врската на овие заболувања со исхраната и како можеме самите да си помогнеме.

Кои се можните причини што водат кон развој на овие заболувања?

Не постои единечна причина која директно води кон било кој тип на артритис. Обично, постојат повеќе ризик-фактори зависно од формата на артритисот.

Можни причини се:

  • хронична инфламација
  • повреда, што може да води кон дегенеративен артритис
  • нарушен метаболизам, кој води кон гихт
  • генетски, најчести кај остеоартритис
  • инфекции– Лајмска болест
  • нарушен имунитет– ревматоиден артритис, лупус

Некои луѓе се генетски склони кон одреден вид артритис, но сепак, дополнителните фактори како повреди, инфекции, пушење, напорна физичка работа веројатно се во релација со експресијата на тие гени.

Исхраната, исто така може да игра значајна улога. Во зависност од тоа како се храниме, исхраната може да биде ризик-фактор или помош при третирањето на артритис, а што е позначајно може да биде и превенција од него. Ова е особено важно кај оние типови артритис кои се поврзани со метаболизмот, како што е гихтот на пример.

Ризик-фактори за артритис на кои не можеме да влијаеме:

  • возраст – со возраста, се зголемува ризикот
  • пол – жените се поризични, 60% од пациентите со артрит, се жени.
  • генетски фактори

Ризик-фактори на кои можеме да влијаеме:

  • прекумерна телесна тежина –ваквата состојба го зголемува ризикот од развој, но и прогресијата на артритичните заболувања. Правилната исхрана може да помогне.
  • повреди – треба да бидеме внимателни при секоја физичка активност, особено ако често сме активни
  • инфекции
  • хипертензија
  • пушење

Третман

Третирањето подразбира соодветни медикаменти и физикална терапија, во зависност од индивидуалната состојба на пациентот.

Сепак, во текстов ќе се фокусираме на она што ние самите можеме да го направиме за да си помогнеме. Главно тоа се одвива преку она што значи здрав начин на живот, а ќе наведеме и кои суплементи најчесто можат да бидат од помош.

Значи, важни фактори при лекувањето, но и превенцијата од артритис се и: физичка активност(притоа грижа да не се нанесува непотребен дополнителен стрес на зглобовите), губењето на телесната тежина преку правилна исхрана, усвојување на антивоспалителна исхрана (Медитерански начин на исхрана), суплементирање, редовни прегледи, добар биоритам, сé на сé, работи кои зависат од здравствената едукација на една индивидуа.

Физичка активност

Истражувањата велат дека пациентите со артритис можеби ќе почувствуваат мало зголемување на болките со почнувањето на некаква активност, но ако активноста стане редовна, ефектите се одлични – кај некои поединци симптомите се намалуваат и долгорочно.

Треба да внимавате активноста да не е пренапорна за зглобовите (како планинарење или качување по скали), за другото не треба многу да се грижите. Статистички гледано, многумина од пациентите со артритис страдаат и од некои кардиоваскуларни заболувања, па така физичката активност може да биде и дополнително корисна.

Неколку активности, добри за вашите зглобови: пешачење, пливање, возење велосипед, работење во градината итн.

  • Медитеранска исхрана – најдобар избор при артритис

Можеби најчесто поставуваното прашање од луѓето со артритис е каква исхрана треба да имаат и дали постои ,,специјална” исхрана за нивната состојба. Таква специјална исхрана не постои.

Но, според повеќе експерти на тема артритис и според Американската фондација за артритис, убедливо најдобрата исхрана за оваа состојба е Медитеранската.

Таа може да ви помогне и во намалувањето на килограмите, но треба да се знае дека ова не е диета, туку начин на исхрана, што значи усвојување на трајни навики. Ваквиот начин на исхрана е добар за секого, а во продолжение, зошто е најдобар за пациентите со артритис.

Низа студии потврдуваат дека Медитеранската исхрана може да:

◦ делува на намалување на високиот крвен притисок
◦ делува заштитувачки од инфламаторните хронични заболувања, помеѓу кои освен артритис и канцер, кардиоваскуларни заболувања итн.
◦ делува еднакво корисно на зглобовите како и на срцето
◦ делува на намалување на телесната тежина

Зошто Медитеранската исхрана е најдобра и при артритис?

При артритис, најважно е да јадеме ниско-калорична храна богата со растителни влакна и антиоксиданти – витамини, минерали, масни киселини (омега 3,6) и некои други специфични компоненти со антиоксидативно дејство. Всушност, храна која може да се бори со хроничната инфламација – прв ризик-фактор за артртис.

Најчестите намирници на медитеранската диета се богати токму со овие компоненти, односно тоа се свежите овошки и зеленчук, полнозрнастите житарки, мешунките, рибата, јогурт и здравите маснотии, како маслиново масло и јаткасти плодови итн.

Едноставни промени во вашата постоечка исхрана можат значително да ве доближат до оваа исхрана. Ова вклучува:

  • јадење повеќе храна богата со растителни влакна, скробна храна, компири, грав, грашок, леќа и полнозрнасти житарки, интегрален леб и паста.
  • јадење повеќе свежа храна – овошки, зеленчук
  • што е можно поминимално консумирање на месо и млечни производи
  • избегнување на било каква процесирана храна (храна богата со додадени шеќери, заситени маснотии и многу сол)

Некои суплементи кои можат да бидат од помош:

Пред земањето на било каков суплемент, треба да се консултирате со лекарот кој будно ја следи вашата здравствена состојба. Тоа е пред сé важно заради дозирањето, но и можната интеракција на различните суплементи со одредени медикаменти кои често се употребуваат. Според истражувањата, суплементи и типови храна кои дале некакви позитивни резултати во однос на артритис се:

  • Босвелиа серата– активната компонента на оваа билка има силни антивоспалителни и смирувачки својства.
  • Куркума– се покажала како добра во намалувањето на отоците преку блокирањето на инфламаторните цитокини и ензими.
  • Авокадо и соја ладно цедено масло– можат да делуваат антивоспалително.
  • Омега 3 масни киселини– делуваат на инхибирањето на воспалителните протеини – цитокини, а се трансформираат од организмот и во одредени моќни компоненти со антивоспалително дејство.
  • Гама линоленска киселина– омега 6 масна киселина која исто така телото ја трансформира во моќно антиоксидативно средство.

Flexofytol FORTE® е додаток на исхраната (во својот состав соджи екстракт од куркума, босвелија и витамин Д) кој помага во одржување на флексибилноста на зглобовите и тетивите. Индициран за возрасни над 18 години.

Почетна доза: една таблета наутро и навечер

Доза на одржување: една таблета наутро

ПРЕДУПРЕДУВАЊЕ:

Безбедноста на куркуминот и на босвелинските киселини е испитувана во повеќе студии, така што

Flexofytol FORTE® може да се употребува долг временски период без појава на желудочни компликации и други несакани ефекти.

Консултирајте се со вашиот лекар доколку во исто време употребувате антикоагуланси.

Производот да не се употребува за време на бременост и доење или во случај на опструкција на жолчниот канал.

Препорачаната доза не смее да се надминува. Додатокот на исхрана не смее да се користи како замена за разновидна исхрана. Производот треба да се чува надвор од дофат на деца.

Flexofytol®  е додаток на исхраната (био-активен екстракт од куркума) кој придонесува за одржување на флексибилноста на зглобовите и го ограничува стареењето на ‘рскавицата, индициран е за деца над 6 годишна возраст и возрасни.

Начин на дозирање:

Зглобови  и мускули:

Деца од 6 до 12 години:

Почеток: две капсyли наутро во период од 1 месец

Оджување: една капсула наутро

Возрасни над 12 години:

Почеток: две капсули наутро и навечер во период од 1 месец

Одржување: две капсули наутро

Тетиви:

Деца 6-12 години: две капсули наутро и навечер во период од 1 недела

Возрасни над 12 години: четири капсули наутро и навечер во период од 1 недела

ПРЕДУПРЕДУВАЊЕ:

Не го употребувајте за време на бременост и доење или во случај на опстукција на жолчниот канал.

Побарајте совет од нашиот лекар доколку во исто време земате антикоагуланси.

Не се употребува во случај на упорна дијареа.

Препорачаната доза не смее да се надминува. Додатокот на исхрана не смее да се користи како замена за разновидна исхрана. Производот треба да се чува надвор од дофат на деца

Референци:

1.Lawrence RC, Felson DT, Helmick CG, et al. Estimates of the prevalence of arthritis and other rheumatic conditions in the United States. Part II. Arthritis Rheum. 2008 Jan;58(1):26–35. doi: 10.1002/art.23176. PMID: 18163497. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef]

2.Dillon CF, Rasch EK, Gu Q, et al. Prevalence of knee osteoarthritis in the United States: arthritis data from the Third National Health and Nutrition Examination Survey 1991–94. J Rheumatol. 2006 Nov;33(11):2271–9. doi: [pii]. PMID: 17013996. 06/13/1011. [PubMed]

3.Richmond SA, Fukuchi RK, Ezzat A, et al. Are Joint Injury, Sport Activity, Physical Activity, Obesity,    or Occupational Activities Predictors for Osteoarthritis? A Systematic Review. J Orthop Sports Phys Ther. 2013 Jun 11doi: [pii]10.2519/jospt.2013.4796. PMID: 23756344. 2900. [PubMed] [CrossRef]

4.Murphy L, Schwartz TA, Helmick CG, et al. Lifetime risk of symptomatic knee osteoarthritis. Arthritis Rheum. 2008 Sep 15;59(9):1207–13. doi: 10.1002/art.24021. PMID: 18759314. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef]

5.Weinstein AM, Rome BN, Reichmann WM, et al. Estimating the burden of total knee replacement in the United States. J Bone Joint Surg Am. 2013 Mar 6;95(5):385–92. doi: [pii]10.2106/JBJS.L.00206. PMID: 23344005. 1555390. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef]

6.Teichtahl AJ, Wluka AE, Wang Y, et al. The longitudinal relationship between changes in body weight and changes in medial tibial cartilage, and pain among community-based adults with and without meniscal tears. Ann Rheum Dis. 2013 Jun 6doi: 10.1136/annrheumdis-2013-203210. PMID: 23744978. [PubMed] [CrossRef]

7.Samson DJ, Grant MD, Ratko TA, et al. Treatment of primary and secondary osteoarthritis of the knee. Evidence Report/Technology Assessment No. 157 (Prepared by Blue Cross and Blue Shield Association Technology Evaluation Center Evidence-based Practice Center under Contract No. 290-02-0026) Agency for Healthcare Research and Quality. Rockville, MD: September 2007. [PMC free article] [PubMed]

8.Schiphof D, de Klerk BM, Kerkhof HJ, et al. Impact of different descriptions of the Kellgren and Lawrence classification criteria on the diagnosis of knee osteoarthritis. Ann Rheum Dis. 2011 Aug;70(8):1422–7. doi: 10.1136/ard.2010.147520. PMID: 21555325. [PubMed] [CrossRef]

9.Cibere J, Zhang H, Thorne A, et al. Association of clinical findings with pre-radiographic and radiographic knee osteoarthritis in a population-based study. Arthritis Care Res (Hoboken). 2010 Dec;62(12):1691–8. doi: 10.1002/acr.20314. PMID: 20665737. [PubMed] [CrossRef]

10.Hochberg MC, Altman RD, April KT, et al. American College of Rheumatology 2012 recommendations for the use of nonpharmacologic and pharmacologic therapies in osteoarthritis of the hand, hip, and knee. Arthritis Care Res (Hoboken). 2012 Apr;64(4):465–74. PMID: 22563589. [PubMed]

11.American Academy of Orthopaedic Surgeons. Treatment of Osteoarthritis of the Knee, 2nd Edition: SUMMARY OF RECOMMENDATIONS. http://www​.aaos.org/research​/guidelines/OAKSummaryofRecommendations.pdf.

12.Newberry SJ, FitzGerald JD, Maglione M, et al. Systematic Review for Effectiveness of Hyaluronic Acid in the Treatment of Severe Degenerative Joint Disease (DJD) of the Knee. (Prepared by the Southern California Evidence-based Practice Center). Technology Assessment Report. AHRQ. Project ID: DJDTO913. In preparation. [PubMed]

13.Shamliyan TA, Wang SY, Olson-Kellogg B, et al. Physical Therapy Interventions for Knee Pain Secondary to Osteoarthritis. Rockville (MD): Agency for Healthcare Research and Quality; 2012. [PubMed]

14.Chou R, McDonagh MS, Nakamoto E, et al. Analgesics for Osteoarthritis: An Update of the 2006 Comparative Effectiveness Review. Comparative Effectiveness Review No. 38. (Prepared by the Oregon Evidence-based Practice Center under Contract No. HHSA 290 2007 10057 I) Agency for Healthcare Research and Quality. Rockville, MD: October 2011. [PubMed]

15.Methods Guide for Effectiveness and Comparative Effectiveness Reviews. AHRQ Publication No. 10(14)-EHC063-EF. Rockville, MD: Agency for Healthcare Research and Quality; 2014. p. Chapters available at: www​.effectivehealthcare.ahrq.gov. [PubMed]

16.Osteoarthritis of the Knee. Draft Key Questions. Rockville, MD: AHRQ Effective Health Care Program; 2015. http:​//effectivehealthcare​.ahrq.gov/index​.cfm/search-for-guides-reviews-and-reports​/?pageaction=displaytopic&topicid=633. Accessed on March 7 2016.

FLEXOFYTOLFORTE-EWO-PR.DR.NIKOLOV.25-002